Eeuwenlang weten we al dat lichte kleuren het zonlicht weerkaatsen en dus voor een aangenamere temperatuur zorgen. Ook in onze Europese architectuur kunnen witte materialen een toegevoegde waarde bieden.
Wit als wapen tegen hittestress
Stedelijk hitte-eilandeffect
Tijdens de late namiddag op een warme zomerdag kan het in de stad tot 5° Celsius warmer zijn dan op het platteland. Dat blijkt uit een studie van VITO in opdracht van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Dat fenomeen staat geboekstaafd als het hitte-eilandeffect. De oorzaken hiervan zijn onder meer het grote aandeel beton, asfalt, natuursteen… Ze nemen overdag de zonnewarmte op en geven die ’s avonds en ’s nachts opnieuw af. Maar ook de beperkte aanwezigheid van vegetatie en water maakt dat er maar weinig water kan verdampen, terwijl dit een voorwaarde is om voor afkoeling te zorgen. Tot slot speelt ook de stedelijke bebouwing een rol: de hoge gebouwen blokkeren verkoelende wind en verhinderen het efficiënt verliezen van energie door de gebouwen.
Materiaalkeuze als oplossing
Los van het integreren van meer groenblauwe plekken in de stad kunnen we met de architectuur en het gebruik van lichtgekleurde materialen een bijdrage leveren aan het terugdringen van het stedelijk hitte-eilandeffect. De witte kleur als strategie om het hitte-eilandeffect te verminderen, is gerelateerd aan het concept van albedo. Dat is de maat voor het terugkaatsingsvermogen van zonlicht. Een oppervlak met een hoog albedo reflecteert meer zonlicht en absorbeert minder.
Witte kleuren hebben over het algemeen een hogere albedo. Denk maar aan sneeuw en ijs. Ze weerkaatsen het merendeel van het zonlicht dat erop valt, waardoor ze koel blijven. Witte of lichtkleurige bouwmaterialen helpen bijgevolg op warme dagen de temperatuur in en rond de gebouwen lager te houden. Met het toenemend aantal hittedagen op jaarbasis is dat een te overwegen piste die het comfort en de leefkwaliteit van stadsbewoners helpt verbeteren.
Antwerpen in voortrekkersrol
Stad Antwerpen is alvast overtuigd van de toegevoegde waarde van lichte bouwmaterialen in het beheersen van het hitte-eilandeffect. In artikel 11 van haar bouwcode verplicht het stadsbestuur bij een renovatie het bewaren van de lichte kleurstelling van bepleisterde en geschilderde gevels. Verder raadt het bestuur het gebruik van oppervlaktes met een lage energetische reflectiefactor – wat het geval is bij zwarte materialen als asfalt of roofing – af op plaatsen waar alternatieven eenvoudig beschikbaar en toepasbaar zijn. Niet alleen omwille van het klimaateffect, maar ook omdat Antwerpen – en in het bijzonder de kernstad – historisch een witte stad is.
Witte partner
wienerberger heeft passende oplossingen in het gamma met een aanbod aan witte of lichtgrijze kleidakpannen, zoals de Tegelpan 301 Wit geglazuurd, Actua 10 Titaanwit en Tegelpan Elfino Agaatgrijs. Deze pannen lenen zich uitstekend voor zowel publieke gebouwen als private woningen en dat in iedere architectuurstijl.
Kijken we naar de gevelafwerking, dan biedt zowat elke collectie van handvorm- of strengpersstenen een lichte of zelfs witte variant. Wie net ietsje meer creativiteit wil etaleren, raakt misschien geïnspireerd door onze witte glazuurstenen. En om het plaatje compleet te maken, kan ook in de bestrating met lichtkleurige kleiklinkers worden gewerkt. Het verminderen van de warmteopslag op straatniveau heeft invloed op de omgevingswarmte en draagt bij aan een koeler stedelijk microklimaat.
Dit is een artikel uit ons architectuurmagazine Innovate.in.architecture 14. Vraag hier uw gratis exemplaar aan.
Altijd op de hoogte
Registreer en we houden u op de hoogte van de laatste nieuwtjes en bijkomend advies.